ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ : ਅੱਜ ਦੇ ਡਿਜੀਟਲ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ, ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਸਾਡੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਿੱਸਾ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਚੀਜ਼ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹਾਸਿਲ ਕਰਨੀ ਹੋਵੇ, ਅਸੀਂ ਝੱਟ ਗੂਗਲ ਖੋਲ੍ਹ ਕੇ ਸਰਚ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ। ਲੋਕ ਗੂਗਲ ‘ਤੇ ਆਪਣੇ ਸਾਰੇ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਲੱਭਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਤੁਹਾਡੀ ਹਰ ਆਨਲਾਈਨ ਗਤੀਵਿਧੀ ‘ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ? ਹਾਂ, ਤੁਹਾਡੇ ਬ੍ਰਾਊਜ਼ਿੰਗ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਸੇਵਾ ਪ੍ਰਦਾਤਾ, ਸਰਚ ਇੰਜਣ ਅਤੇ ਸਾਈਬਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਏਜੰਸੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਟਰੈਕ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਬ੍ਰਾਊਜ਼ਿੰਗ ਕਰਦਿਆਂ ਕੋਈ ਵੀ ਖੋਜ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੋ ਵਾਰ ਸੋਚੋ ਕਿ ਇਹ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ। VPN ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਵੀ ਤੁਸੀਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਨਹੀਂ ਹੋ, ਕਿਉਂਕਿ ਏਜੰਸੀਆਂ ਇਸਨੂੰ ਟਰੈਕ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਸਾਈਬਰ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਹੋਣ ਲਈ ਸਾਈਬਰ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਬਾਰੇ ਪੜ੍ਹੋ ਤੇ ਆਨਲਾਈਨ ਦੁਨੀਆ ’ਚ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰਹਿਣ ਲਈ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰੋ। ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਸਮੱਗਰੀ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਕਿਸੇ ਵੀ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ‘ਤੇ ਨਾ ਜਾਓ ਤੇ ਸ਼ੱਕੀ ਲਿੰਕਾਂ ‘ਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਚੋ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਜੇਕਰ ਫ਼ਿਰ ਵੀ ਤੁਸੀਂ ਗੂਗਲ ‘ਤੇ ਕੁਝ ਗਲਤ ਜਾਂ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਖੋਜ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਇਹ ਤੁਹਾਨੂੰ ਮਹਿੰਗਾ ਵੀ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਜੇਲ੍ਹ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ! ਇਸ ਲਈ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹੋ ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਚਾਰ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਖੋਜ ਸ਼ਬਦਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿਣਾ ਹੀ ਬਿਹਤਰ ਹੈ।
– ‘ਬੰਬ ਕਿਵੇਂ ਬਣਾਇਆ ਜਾਵੇ’
ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਮਜ਼ਾਕ ਵਿੱਚ ਗੂਗਲ ‘ਤੇ ‘ਬੰਬ ਕਿਵੇਂ ਬਣਾਇਆ ਜਾਵੇ’ ਜਾਂ ‘ਧਮਾਕੇਦਾਰ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਤਰੀਕਾ’ ਸਰਚ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਇਹ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮੁਸੀਬਤ ’ਚ ਪਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸੁਰੱਖਿਆ ਏਜੰਸੀਆਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ‘ਤੇ ਤਿੱਖੀ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਸ਼ੱਕੀ ਗਤੀਵਿਧੀ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਤੁਰੰਤ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਪੁਲਿਸ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪੁੱਛਗਿੱਛ ਲਈ ਬੁਲਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਸ਼ੱਕੀ ਪਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਵੀ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
– ‘ਬਾਲ ਅਸ਼ਲੀਲ ਸਮੱਗਰੀ’
ਦੁਨੀਆ ਭਰ ’ਚ ਬਾਲ ਅਸ਼ਲੀਲ ਸਮੱਗਰੀ ਨੂੰ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਭਾਰਤ ’ਚ ਵੀ ਸਖ਼ਤ ਕਾਨੂੰਨ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਗੂਗਲ ‘ਤੇ ਚਾਈਲਡ ਪੋਰਨੋਗ੍ਰਾਫੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕੋਈ ਵੀ ਸਮੱਗਰੀ ਖੋਜਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸ ਵਿਰੁੱਧ ਕਾਨੂੰਨੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਪੋਕਸੋ (ਜਿਨਸੀ ਅਪਰਾਧਾਂ ਤੋਂ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ) ਐਕਟ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਅਜਿਹੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ’ਚ ਲੰਬੀ ਸਜ਼ਾ ਤੇ ਭਾਰੀ ਜੁਰਮਾਨਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਤੇ ਸਾਈਬਰ ਏਜੰਸੀਆਂ ਵੀ ਅਜਿਹੀਆਂ ਵੈੱਬਸਾਈਟਾਂ ਨੂੰ ਟਰੈਕ ਤੇ ਬਲਾਕ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਅਜਿਹੀਆਂ ਖੋਜਾਂ ਤੋਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਦੂਰ ਰਹੋ।
– ‘ਹੈਕਿੰਗ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ ਅਤੇ ਸਾਫਟਵੇਅਰ’
ਗੂਗਲ ‘ਤੇ ‘ਹੈਕਿੰਗ’, ‘ਡਾਊਨਲੋਡ ਹੈਕਿੰਗ ਟੂਲ’ ਜਾਂ ‘ਕਿਸੇ ਦਾ ਪਾਸਵਰਡ ਕਿਵੇਂ ਚੋਰੀ ਕਰਨਾ ਹੈ’ ਵਰਗੇ ਸ਼ਬਦ ਖੋਜਣ ਨਾਲ ਵੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਮੁਸੀਬਤ ’ਚ ਪਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਸਾਈਬਰ ਕ੍ਰਾਈਮ ਯੂਨਿਟ ਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਏਜੰਸੀਆਂ ਅਜਿਹੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ‘ਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖਦੀਆਂ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਸ਼ੱਕੀ ਗਤੀਵਿਧੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿਰੁੱਧ ਕਾਨੂੰਨੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ’ਚ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਹੈਕਿੰਗ ਅਪਰਾਧ ਦੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ’ਚ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਸਖ਼ਤ ਸਜ਼ਾ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਹੈ।
– ‘ਪਾਈਰੇਟਿਡ ਫਿਲਮ’
ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਮੁਫ਼ਤ ’ਚ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਨ ਲਈ ਗੂਗਲ ‘ਤੇ ‘ਪਾਈਰੇਟਿਡ ਮੂਵੀ ਡਾਊਨਲੋਡ’ ਜਾਂ ‘ਮੁਫ਼ਤ ਐਚਡੀ ਮੂਵੀ ਲਿੰਕ’ ਵਰਗੇ ਸ਼ਬਦ ਖੋਜਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨਾ ਵੀ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਹੈ। ਕਾਪੀਰਾਈਟ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਤਹਿਤ ਪਾਇਰੇਸੀ ਨੂੰ ਅਪਰਾਧ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਪਾਈਰੇਟਿਡ ਸਮੱਗਰੀ ਡਾਊਨਲੋਡ ਜਾਂ ਸਾਂਝੀ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ 10 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦਾ ਜੁਰਮਾਨਾ ਜਾਂ 3 ਸਾਲ ਤੱਕ ਦੀ ਕੈਦ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।